Używamy cookies i podobnych technologii m.in. w celach: świadczenia usług, reklamy, statystyk. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia . Szczegóły znajdziesz w Polityce Prywatności .
-HISTORIA-
77 rocznica zbrodni dokonanej przez UPA we wsi Parośle, która zapoczątkowała ludobójstwo na Kresach II Rzeczypospolitej
Anna Kęmpska
/10.02.2020/ Od 150 do 170 Polaków padło ofiarą UPA w Parośli. Był to jednocześnie pierwszy masowy mord Ukraińskiej Powstańczej Armii i uważany jest za początek Rzezi Wołyńskiej. 9 lutego przypadła 77. rocznica tego tragicznego wydarzenia.
Ludobójstwa na Polakach w Parośli w lutym 1943 roku dopuścił się oddział pod dowództwem Hryhorija Perehijniaka. Ukraińskiego rzeźnika i kata Polaków. Uzbrojona głównie w noże i siekiery sotnia weszła do wsi. Oszukiwali podając się za partyzantkę radziecką. Bestialsko wymordowali polskich mieszkańców wsi. Nie oszczędzono kobiet, dzieci ani nawet niemowląt. Ze szczególnym okrucieństwem zamordowano komendanta miejscowego Związku Strzeleckiego.
Mieszkańcy Parośli jako pierwsi doświadczyli nieopisanego wręcz bestialstwa UPA. Ukraińscy sąsiedzi napadli na swoich polskich sąsiadów. W wyniku tego zbrodniczego aktu wieś została starta z powierzchni ziemi. UPA-owcy twierdzili, że są rosyjskimi partyzantami i przyszli, by chronić Parośle przed Niemcami. Oznajmili przerażonym i bezbronnym ludziom, że muszą związać poszczególne osoby, co miałoby dowodzić, że Polacy nie chcieli z nimi współpracować. Miało to przekonać Niemców do tego, by dali spokój mieszkańcom. Jednak część z ofiar zorientowała się, że coś jest nie tak, ponieważ przyszli oprawcy mówili po ukraińsku, a nie po rosyjsku. Dodatkowo byli to Ukraińcy z sąsiednich wiosek, to istniało spore prawdopodobieństwo, że zostali przez niektórych Polaków rozpoznani.
Związanych i bezbronnych polskich mieszkańców wsi Ukraińcy zamordowali przy użyciu noży i siekier, zabijając od 149 do 173 osób, w tym kobiety, dzieci i niemowlęta. Z pogromu udało się uratować zaledwie 12 Polakom, w większości dzieciom. Część z nich do końca życia pozostała niepełnosprawna. Majątek pomordowanych naszych rodaków został zrabowany i wywieziony na saniach.
Związanych i bezbronnych polskich mieszkańców wsi Ukraińcy zamordowali przy użyciu noży i siekier, zabijając od 149 do 173 osób, w tym kobiety, dzieci i niemowlęta. Z pogromu udało się uratować zaledwie 12 Polakom, w większości dzieciom. Część z nich do końca życia pozostała niepełnosprawna. Majątek pomordowanych naszych rodaków został zrabowany i wywieziony na saniach.
Tak mówi świadek wydarzenia, któremu jakimś cudem udało się przeżyć: „Widok, który naszym oczom ukazał się, był straszny. Nie do objęcia umysłem ludzkim, tym bardziej umysłem dziecięcym. Rodzice mieli głowy rozrąbane na pół. Mamy długi warkocz był odcięty. W głowie ojca pozostawiona siekiera, co oznaczałoby, że słyszane przeze mnie jęki, wydawał ojciec, którego dobito. W kołysce najmłodsza Bogusia, w wieku 1,5 roku, uderzona była siekierą w czoło. Przez dłuższy czas była w konwulsjach, które miotały kołyską. Lila wzięła ją na ręce i po chwili Bogusia zakończyła życie. Z nosa wydobyła się „bańka” — był to mózg”. Tych słów nie sposób nawet skomentować.....
Zamordowani zostali pochowani we wspólnym grobie, nad którym usypano kurhan, a wieś Parośle przestała istnieć. Napad przeżyła sześcioosobowa rodzina żydowska. W zbrodni brali udział Ukraińcy mieszkający w sąsiednich wsiach, dobrze znający zamordowanych, zaś napastników określają jako "bulbowców.
Ale krwiożerczym bestiom z UPA polskiej krwi nie było dość. Po odejściu z Parośli oddział ukraińskiego zbrodniarza wojennego Perehijniaka dokonał kolejnej zbrodni, tym razem na 15 Polakach w Toptach, planował również atak na Wydymer. Wiadomość o zbrodni w Parośli rozeszła się następnego dnia, kiedy do wsi pojechał gospodarz z Wydymeru umówiony na spotkanie z zamordowanym jak się okazało gospodarzem Hilarym Boberem, zaś do Wydymeru dotarła ciężko ranna w Parośli Maria Bułgajewska. Do spalonej przez Ukraińców wsi przyjechali inni Polacy z okolic. Odwieźli oni rannych do szpitala we Włodzimiercu oraz poprosili o osłonę Niemców z Antonówki. Pod ich osłoną zdołali pogrzebać zamordowanych oraz wykonać fotografie ciał.
Mord na Polakach w Parośli dał początek ludobójstwu, nazywanym „Zbrodnią Wołyńską”. Nie wolno nam o tym zapomnieć , a wiedza powinna być przestrogą dla przyszłych pokoleń.
Bibliografia:
Zbrodnia w Parośli. Pierwszy masowy mord UPA na Polakach[w:]https://polskieradio24.pl/130/7525/Artykul/2452080,Zbrodnia-w-Parosli-Pierwszy-masowy-mord-UPA-na-Polakach /dostęp 10.02.2020/, Wikipedia, Zbrodnia w Parośli. To tu zaczęła się rzeź wołyńska[w:]https://ciekawostkihistoryczne.pl/2019/07/16/zbrodnia-w-parosli-to-tu-zaczela-sie-rzez-wolynska/ /dostęp: 10.02.2020/
Fotografia: Wikipedia, na prawach Creative Commons, Mogiła w Parośli
reklama
reklama
Drogi Czytelniku/Czytelniczko Komentator Europa-
Fotografia: Wikipedia, na prawach Creative Commons, Mogiła w Parośli
reklama