Główna Archiwum Redakcja

ISSN 2299-1328

www.komentatoreuropa.pl

Państwo

Uganda to państwo położone we wschodniej Afryce nad Jeziorem Wiktorii, o powierzchni 241 tys. km². Graniczy z Sudanem Południowym, Demokratyczną Republiką Konga, Rwandą, Tanzanią i Kenią. Nazwa kraju pochodzi od plemienia Buganda, zajmującego regiony na jego południu. Tam też znajduje się stolica Ugandy, Kampala. Kraj jest słabo rozwinięty, ludność zajmuje się głównie rolnictwem i hodowlą. Nie ma dostępu do morza. Obecnym prezydentem jest Yoweri Museveni. Prezydent powołuje premiera i rząd, którego jest szefem i w skład którego wchodzi również wiceprezydent. Członkiem rządu może zostać członek Zgromadzenia Narodowego lub osoba mająca bierne prawo wyborcze do Zgromadzenia.

Obecnie prezydent wybierany jest absolutną większością głosów w głosowaniu powszechnym na 5-letnią kadencję, bez limitu kadencji. W przypadku nieuzyskania ponad 50%+1 głosu, przeprowadzana jest II tura.

Historia Ugandy

Na początku naszej ery część ludów zamieszkujących obecne tereny północnej Ugandy, głównie ludu Bantu, prowadziły osiadły tryb życia i zajmowały się rolnictwem. W pierwszej połowie I tysiąclecia plemiona te podporządkowali sobie zbrojnie Niloci  przybyli z północy. W X-XI wieku powstało tu państwo Kitwara, którego szczyt rozwoju przypadł na wiek XIV-XV. Po rozpadzie Kitwary powstało wiele małych państw plemiennych . Najważniejszymi z plemiennych państw były królestwa Ankole , Bunjoro, Toro i Buganda . W XIX wieku Buganda objęła hegemonię w regionie. Wraz z XIX wiekiem pojawili się tu Arabowie , którzy szerzyli tu isllam  i arabską kulturę. Szczególny rozkwit nastąpił podczas panowania Mutesy I  (1860-84). Monarcha ten przyjął islam i nawiązywał kontakty z innymi państwami (w tym z Egiptem  i Zanzibarm, a także z przybyszami z Europy   czyli głównie z Brytyjczykami.

W 1888 roku rozpoczęła działalność  Brytyjska Kompania Wschodnioafrykańska. W 1894 roku kompania objęła Bugandę protektoratem. Do 1909 roku obszar całego kraju objęto protektoratem a wyznaczone granice objęły wiele różnych grup językowych i kulturowych (co rzutowało i rzutuje na przemiany w Ugandzie po uzyskaniu pełnej niepodległości. Na początku XX wieku do kraju licznie przybywali Hindusi, którzy stali się gospodarczą i finansową elitą kraju.

W 1945 roku w radzie prawodawczej po raz pierwszy zasiedli Afrykanie. Po zakończeniu II wojny światowej zaczęły powstawać pierwsze afrykańskie organizacje polityczne. Zdelegalizowano je w 1949 roku za działalność antykolonialną. W 1952 roku utworzony został niepodległościowy Narodowy Kongres Ugandy, w 1955  prawicowa Partia Demokratyczna, a w 1958 Narodowy Związek Ugandy. W 1960 Narodowy Kongres Ugandy uległ przekształceniu w Ludowy Kongres Ugandy (UPC), który przyjął doktrynę lewicową.

9 października 1962 proklamowano niepodległość, a rok później ogłoszono kraj republiką. Pierwszym prezydentem kraju został  Edward Mutesa. Uganda początkowo była państwem federalnym, co zmieniło się w 1966 roku, gdy Obote odsunął od władzy Mutesę i zlikwidował system federalny. W 1969 roku Obote wprowadził rządy jednopartyjne oraz zapowiedział nacjonalizację przemysłu i handlu.

W 1971 roku rządy Obote zlikwidował drogą  zamachu stanu samozwańczy generał Idi Amin. Obalony Obote schronił się w sąsiedniej Tanzanii. Rządy Amina szybko przerodziły się w brutalną dyktaturę. W wyniku działań dyktatora życie straciło około 300 tysięcy Ugandyjczyków. Początkowo Amin pozostawał w przyjaznych relacjach z Wielką Brytanią, Izraelem i RPA, po czym uznał te kraje za największych przeciwników Ugandy, a za sojuszników obrał kraje arabskie. W 1972 roku wysiedlił wszystkich Indusów, co przyczyniło się do załamania handlu. Rządy Amina doprowadziły do coraz większego chaosu i kryzysu gospodarczego. Sytuacji nie polepszały liczne konflikty z sąsiadami. W 1979 wybuchła wojna domowa. Wojska tanzańskie weszły do Ugandy, zajęły Kampalę i obaliły reżim Amina, który ratował się ucieczką z kraju. W wyniku wyborów w 1980 urząd ponownie objął Milton Obote. Z kolei jego rządom przypisuje się ok. 100 000 ofiar.

Wkrótce w kraju rozgrzała  wojna domowa wywołana konfliktami plemiennymi, rywalizacją między partiami i represjami wobec przeciwników politycznych. W 1985 roku Obote został obalony w puczu, a prezydentem został Tito Okello. W 1986 roku odbył się kolejny pucz, w wyniku którego rządy objął Yoweri Museveni. Doprowadził on do względnej stabilności politycznej i gospodarczej kraju. W latach 1986–1991 nasiliła się walka pomiędzy rządem a partyzantami popierającymi Okello, Amina i Obote. Walki zakończyły się sukcesem rządu. W 1994 roku największe zgrupowania partyzanckie wycofały się z konfliktu na mocy amnestii. W połowie lat 80. utworzona ponadto została partyzancka Armia Bożego Oporu prowadząca od 1987 roku antyrządową rebelię. Walki ze sfanatyzowanymi partyzantami trwają do dziś. Oddziały Armii Bożego Oporu wymordowały około 100 tysięcy mieszkańców Ugandy. W 1996 w pierwszych, od uzyskania niepodległości, wyborach prezydenckich wygrał urzędujący Yoweri Museveni. Od tamtego czasu Museveni sukcesywnie zyskuje kolejne reelekcje.

Źródło: Wikipedia

Uganda – państwo Polakom mało znane. Rosja i Uganda niedawno podpisały oświadczenie: Nie będą rozmieszczać broni w kosmosie

(22.05.2023)Ministrowie spraw zagranicznych Rosji i Ugandy, Siergiej Ławrow i Jeje Odongo, podpisali wspólne oświadczenie w sprawie nierozmieszczania broni w przestrzeni kosmicznej - podały w czwartek rosyjskie media. Ukraińskie media informują o "nowych sukcesach dyplomatycznych" Moskwy, zmuszonej do poszukiwania partnerów w Afryce z powodu izolacji Zachodu.
10 października 2019 r. Simon Lokodo, ugandyjski minister ds. etyki i uczciwości ogłosił zamiar wprowadzenia ustawy o zwalczaniu  homoseksualizmu. Ustawa ta przewidywałaby karę śmierci za „kwalifikowany homoseksualizm”. 24 października 2019 r. Parlament Europejski podjął rezolucję, w której została ona potępiona. Uganda zmaga się z wieloma wyzwaniami, takimi jak, gwałtowny wzrost liczby ludności, ograniczenia infrastruktury, w tym energetycznej. Panuje korupcja, słabość instytucji demokratycznych czy naruszenia praw człowieka.

POLITYKA

Archiwum Archiwum Archiwum