Wysokość wypłat
Krzysztof Ruchniewicz
/13.09.2017/Od kilku tygodni nie gasną komentarze w sprawie polskich roszczeń reparacyjnych i odszkodowawczych. Temat ten, mimo licznych krytycznych wypowiedzi, nie umarł wraz z końcem sezonu ogórkowego. Można nawet mieć wrażenie, że jest coraz bardziej aktualny, bo politycy partii rządzącej prześcigają się w formułowaniu uzasadnień. Nowego paliwa dodała ekspertyza Biura Analiz Sejmowych, której autorem jest dr hab. Robert Jastrzębski. Pojawiło się w niej szereg błędów, postanowiłem zająć się tylko jednym z nich, tym najbardziej komentowanym, czyli liczbami.
Spróbowałem zestawić wypłaty RFN dla polskich ofiar prześladowań nazistowskich (pominąłem kwoty uzyskane w ramach reparacji). Trzeba tu uwzględnić różne okresy i grupy. Pamiętajmy także o zmiennej sile nabywczej niemieckiej marki (przy zamianie DM na euro użyłem kalkulatora). Autor przykładowo nie uwzględnił licznej grupy Polaków obywateli państwa niemieckiego lub tzw. bezpaństwowców (heimatlose Ausländer), którzy pozostali po 1945 r. w zachodnich strefach okupacyjnych, potem RFN. Z nieznanych mi powodów pominął też udział Polaków w roszczeniach innych państw zachodnich w ramach dwustronnych umów (np. ofiar eksperymentów medycznych).
Dokładne dane nie są w pełni znane. Przed laty w mojej książce próbowałem zestawić szacunkowe dane. Poniżej podaję kwoty, które RFN przekazała Polsce od lat 50. XX w. do początku XXI w. Nie jest więc prawdą, jak pisze autor ekspertyzy, że RFN wypłaciła jedynie 600 mln DM. Autora odsyłam do literatury przedmiotu, także opracowań niemieckich na ten temat. Kilka propozycji podaję poniżej zestawienia.
Kwoty przekazane Polsce przez RFN dla ofiar prześladowań nazistowskich (od lat 50 w. do początku XXI w.)
* Przeliczenia z DM na euro z pomocą kalkulatora dostępnego w internecie.
Źródło: obliczenia własne na podstawie materiałów z Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych
w Warszawie oraz danych Fundacji „Polsko-
W sumie RFN przekazała na drodze wypłat dla ofiar nazizmu w Polsce co najmniej ok. 2,5 mld euro. Pozwolę sobie przytoczyć konkluzje po zakończeniu przez polską Fundację „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość“ wypłat w 2006 roku:
Wśród 7 organizacji partnerskich i ok. 100 państw świata, FPNP (i Polska) uplasowała się na I miejscu pod względem liczby beneficjentów i na II miejscu co do wartości wypłaconych świadczeń (po Żydowskiej Konferencji Roszczeniowej); co trzeci beneficjent świadczeń niemieckich mieszka w Polsce, a co czwarte euro wypłacone w świecie przez Fundację Federalną „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość” trafiło do Polski.
